W wirze przygotowań do ślubu oprócz wybierania sukni, sali i zespołu weselnego warto pomyśleć bardziej pragmatycznie i zastanowić się także jak ma wyglądać pod względem majątkowym przyszłe małżeństwo. I czy rozdzielność majątkowa to dobry pomysł?
Trzeba przecież pamiętać, że oprócz wspólnych smutków i radości małżonkowie będą również dzielić wspólny majątek i zobowiązania.
Ale czy zawsze? Czy jeszcze przed zawarciem małżeństwa jest możliwe ograniczenie wspólności majątkowej?
Spis Treści
Ustawowy małżeński ustrój majątkowy
Jak już wspomniałam, z chwilą zawarcia małżeństwa małżonkowie w myśl art. 31§1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego posiadać będą jeden majątek wspólny, do którego wchodzić będą przedmioty nabyte przez oboje z nich lub przez jednego.
Art. 31§2 k.r.o. wymienia przykładowe elementy majątku wspólnego – są to m.in. wynagrodzenie za pracę i dochody z majątku wspólnego.
Małżonkowie solidarnie odpowiadają wzajemnie za swoje długi, a do wielu czynności dotyczących zarządu majątkiem wspólnym konieczna jest zgoda obojga małżonków.
Według art. 43§1 k.r.o. udziały małżonków w majątku wspólnym są równe. Podziału dokonuje się dopiero w razie rozwodu, a w czasie trwania małżeństwa jest to niemożliwe.
Istnieje w tym ustroju majątkowym również majątek osobisty, nienależący do majątku wspólnego. Zarządza nim osobiście władający nim małżonek, a w jego skład wchodzą m.in. przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności, przedmioty nabyte dla potrzeb osobistych.
Umowna rozdzielność majątkowa
Art. 47 § 1 k.r.o. umożliwia wprowadzenie w drodze umowy rozdzielności majątkowej albo rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków. Taka umowa majątkowa zwana potocznie intercyzą może poprzedzać zawarcie małżeństwa.
Co bardzo ważne, musi być ona sporządzona w formie aktu notarialnego w każdym wypadku, inaczej umowa jest nieważna!
Umowa może być w każdej chwili zmieniana albo rozwiązana. W tym drugim przypadku powstanie między małżonkami wspólność, chyba że strony postanowiły inaczej. Oczywistym jest, że umowa wchodzi w życie z chwilą zawarcia małżeństwa.
Jak działa rozdzielność majątkowa?
Zgodnie z art. 51 k.r.o. każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później. Tym samym nie powstaje zatem żaden majątek wspólny.
Małżonkowie samodzielnie zarządzają swoim majątkiem, indywidualnie odpowiadają też za swoje zobowiązania. Trzeba jednak zaznaczyć, że według art. 471 k.r.o. powołanie się na umowę majątkową wobec osoby trzeciej np. wierzyciela współmałżonka jest możliwe tylko, gdy zawarcie takiej umowy i jej rodzaj były znane tej osobie w chwili powstania zobowiązania.
Tak więc, od momentu zawarcia umowy rozdzielności majątkowej, majątki małżonków stają się autonomiczne. Od tej chwili ani małżonek nie musi informować żony o wysokości swojego majątku, dokonanych nim rozporządzeniach, ani żona nie musi o tych sprawach informować swojego męża. Co ważne, dokonanie przez żonę lub męża jakichkolwiek czynności dotyczących majątków odrębnych, nie wymaga zgody współmałżonka.
Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków co to takiego?
Istnieje także drugi rodzaj rozdzielności majątkowej. Jest to rozdzielność z wyrównaniem dorobków. Ideą takiego rozwiązania jest to, że po ustaniu rozdzielności (wskutek rozwiązania umowy, śmierci jednego z małżonków albo rozwodu), małżonek, którego dorobek jest mniejszy od dorobku drugiego, może żądać wyrównania poprzez zapłatę lub przeniesienie prawa.
Dorobkiem w myśl art. 513§1 jest wzrost wartości majątku małżonka po zawarciu umowy majątkowej.
Jeśli umowa nie mówi inaczej, przy obliczaniu dorobku pomija się przedmioty nabyte przed zawarciem umowy. Przykładowo, jeśli po urodzeniu dzieci żona zostaje w domu, by się nimi opiekować i wyłącznie jej mąż zarabia, to w przypadku rozwodu może ona domagać się z tego powodu od męża wyrównania jej dorobku. Sposoby wyrównania również mogą być określone w umowie.
Należy pamiętać, że jakakolwiek rozdzielność majątkowa nie zwalnia według art. 27 k.r.o. z obowiązku przyczyniania się każdego z małżonków do zaspokajania potrzeb rodziny, którą założyli w miarę swych możliwości majątkowych i zarobkowych.
Korzyści rozdzielności majątkowej
W wyniku rozdzielności majątkowej zarówno mąż jak i żona mogą brać na siebie poważne zobowiązania, w przypadku wspólnoty majątkowej nie mogą tego poczynić bez wiedzy i zgody współmałżonka. Co za tym idzie w wyniku rozdzielności majątkowej wzięcie np. kredytu przez jednego z małżonków nie wymaga zgody współmałżonka.
Rozdzielność majątkowa jest też dobrym rozwiązaniem w przypadku małżeństw, w których mąż i żona, albo tylko jedno z nich, prowadzi działalność gospodarczą.
Rozdzielność majątkowa chroni przed zobowiązaniami finansowymi współmałżonka. W sytuacji bowiem biznesowych kłopotów finansowych jednego z małżonków, jeśli istnieje rozdzielność majątkowa, nie obciążą one współmałżonka. Upraszczając, przy założeniu „czarnego scenariusza” w postaci egzekucji komorniczej w stosunku do małżonka przedsiębiorcy, któremu coś nie pójdzie w interesach, komornik nie będzie mógł dokonać czynności egzekucyjnych z majątku drugiego małżonka .
Ważne jednak abyś pamiętała, że majątek drugiego ze współmałżonków jest chroniony tylko wówczas, jeśli zobowiązania, których dotyczy egzekucja, powstały w okresie obowiązywania rozdzielności majątkowej, nie przed jej powstaniem.
Profil intercyzy
Zawarcie intercyzy wielu jeszcze osobom kojarzy się z brakiem zaufania i przedkładaniem wartości materialnych nad miłość. Tymczasem może to być wyraz troski o partnera w przypadku, gdy jedno prowadzi działalność gospodarczą i nie chce plątać drugiego małżonka w długi.
Ponadto pamiętaj, że sporządzenie intercyzy przed ślubem kosztuje u notariusza mniej niż w przypadku gdy robią to małżonkowie po ślubie.
polecam